zaterdag 22 april 2017

UIT DE SCHELDEXPRESS

In de rubriek

AGNES TEKENT & VERTELT ERBIJ... zomaar een impressie uit Zeeuws-Vlaanderen 

“Het is altijd weer spannend om bij een wildvreemd iemand aan te bellen en te kijken wat je kunt lospeuteren…”

Beeldend kunstenaar/schrijver Agnes den Hartogh woonde en werkte over de hele wereld, en is nu aangespoeld in Zeeland. Na zich wereldwijd te hebben laten verrassen door het leven en dit in beeld te hebben gebracht in diverse projecten, verhalen en kleurrijke impressies, verkent ze nu Zeeuws-Vlaanderen. De tekening is de aanleiding, de verhalen zijn soms hartverwarmend, waardevol, verbazingwekkend of emotioneel. 

Volgens Agnes: “Dit is één van de mooiste manieren om mensen te leren kennen: hun dorp, hun geschiedenis, hun leven.”

In de ScheldeXpress zullen  regelmatig illustraties met het verhaal verschijnen.


nummer 10 (15 maart)



Waar ben ik:       bij de kerk in Sint Kruis
Wat zie ik:           een houten beeld met een scheur in het hoofd*

“Nog léven, da’s beter dan een standbeeld!”

Het is zo’n miezerdag waarop de rubbers van de ruitenwissers langzaam heen en weer glijden en grijze strepen op de voorruit achterlaten. Niet de meest inspirerende zondag om Zeeuws-Vlaanderen te verkennen. Ik besluit het klassieke pijltje op de kaart te werpen. En zowel linksom als rechtsom kun je in Sint Kruis terechtkomen… De variant in België ligt vlak over de grens, bij Brugge. De Nederlandse net aan de andere van de streep. Beide Sinten hebben een rijke geschiedenis; die van Vlaams Sint Kruis begint op papier al in 1089. De Nederlandse analen startten aan het eind van de 12e eeuw.

Bij de markante Peperbusse sta ik oog in oog met een houten beeld. Het lijkt alsof de Brazilianen Paaseiland hebben aangevallen met een groot hakbijl. De waarheid is anders, lees ik op het begeleidende bord. Op zoek naar meer waarheden, in dit kleine dorpje. Op zoek naar leven, mensen en beweging beland ik in Café Zeelandia.

“Als je zo komt binnenvallen, is ’t altijd moeilijk opstaan, hé?” zijn de welkomstwoorden van de biljartende mannen. Ik probeer een praatje; wat men van het houten beeld vindt, wie mij er iets over kan vertellen… Greetje, de eigenaresse van de dorpskroeg komt naast me zitten en zegt met een geheimzinnige blik: “Hoe meer je weet, hoe meer je moet verantwoorden.” Dat is tenminste duidelijke taal. Op de schouw zie ik de drie bekende aapjes, met respectievelijk hun handen op hun oren, voor hun ogen en op hun mond. Greetje kijkt me even schuin aan en voegt toe: “Ik hoor hier nooit niks…”

Als ik wat vertrouwen heb gewonnen, komen er heus verhalen over het beeld: het is de in Sint Kruis geboren pater Gerard Paridaen die in de Braziliaanse regenwouden missiewerk deed. Voormalig pastoor van Breskens Omer Gieliet maakte het, nadat Paridaen overleed. Als eerbetoon. “Nog léven, da’s beter dan een standbeeld”, voegt Greetje er aan toe. Ja, nu willen de biljarters ineens wel praten. Ook over andere dingen.

Maar zoals ik juist leerde: : “Hoe meer je weet, hoe meer je moet verantwoorden.” Dus zoals ik plechtig heb beloofd, houd ik de gesprekken voor me.

(*overigens luidt de eerste regel van de tekst achterop het beeld van Pater Paridaen: “Ik ben verscheurd”)

__________________________________________________________________



 nummer 14 (17 april)


Waar ben ik:       in de buurt van Terhole
wat zie ik:           toch een klein ongelukje…

“Dan moet u de politie bellen…”

Een flinke worp en de pijl op de kaart van Zeeuws-Vlaanderen prikt ergens in het oosten. Ik heb geen idee wat me in Terhole te wachten staat. Achteraf zal blijken dat ik in een verkeerd gemonteerd TV-programma ben terechtgekomen: een kruising tussen Rijdende Rechter, Wegmisbruikers en Boer zoekt vrouw.

Ik bereid me niet voor. Ik weet ongeveer welke richting ik moet nemen, en hoe mooi is het om over slingerdijkjes en polderweggetjes Terhole in de verte zien liggen. Ik geniet van het ritme van de metershoge populierenrijen die met een liniaal zijn geplant. Maar probeer er dan maar te komen… Een vrachtwagen, tractor, ambulancebus, nog een vrachtwagen en een politieauto blokkeren de weg. En niet te vergeten: een elektrische fiets: deze staat midden op de Langendamsedijk. Het lijkt vrij simpel: als ik die fiets ietsje opzij zet, zou ik er met mijn auto langs kunnen. Op weg naar Terhole. Maar de ambulancebroeder is resoluut: ik kan terugrijden. Volgens de tractorman in overall is het niet ernstig: een fietser reed tegen een uitstekend stuk van de vrachtwagen. En nu wordt iedereen door de politie verhoord.

Dus benader ik Terhole via een andere weg. En voordat ik er weer uit ben, kom ik een aardige man tegen. “Het is een dertig-kilometerweg geworden, kijk!” Hij wijst naar de inhammetjes en perkjes op de Hulsterweg. Vroeger was het een drukke doorgangsroute. Toen het veer Kruiningen-Perkpolder nog voer. Sinds de rondweg is aangelegd, zou dit stukje Terhole een soort woonerf moeten worden, ver van de verkeersdrukte en ongevallen, 30 kilometer. “Er zijn hier wat ongelukken geweest…“ Hij wijst de andere kant op: daar reed een auto een huis naar binnen. Plotseling verschijnt een vrouw. Ze vraagt wie ik ben omdat ze een klacht over haar buurman wil indienen. Nee, ik ben niet van de gemeente. Ik ben slechts een passant die vanwege de maximumsnelheid van 30 km iets van Terhole ziet. De man antwoordt: “Dan moet u de politie bellen”. Ik zeg niks; die politie staat verderop een overall te ondervragen.
De aardige man wijst mij op een mooi groot huis een de andere kant van het dorp. Hij zegt: “Da’s misschien ook leuk om te tekenen,” ietwat gegeneerd en de boze vrouw negerend.
Het mooie huis blijkt de oude veearts-woning en ik tref op de stoep Charles. Hij is ook in overall, maar uitgerust met een gifspuit. Alsof de wereld buiten Terhole stilstaat, pakt hij minutieus alle onkruidjes tussen de tegels aan. Hij vertelt dat hij al negentig is. En al zestig jaar in dit huis woont. Ja, het is erg rustig in Terhole. Op dinsdag is de slager dicht. “En verder is d’r hier niet zoveel te doen, he.” voegt hij toe. Ik zeg niks. Ondanks dat de rust in Terhole al jaren is teruggekeerd, valt er hier toch heel wat te beleven!
_________________________________________________________