In de rubriek
AGNES TEKENT & VERTELT ERBIJ... zomaar een impressie uit Zeeuws-Vlaanderen
“Het is altijd weer
spannend om bij een wildvreemd iemand aan te bellen en te kijken wat je kunt
lospeuteren…”
Beeldend kunstenaar/schrijver Agnes den Hartogh woonde en
werkte over de hele wereld, en is nu aangespoeld in Zeeland. Na zich wereldwijd
te hebben laten verrassen door het leven en dit in beeld te hebben gebracht in
diverse projecten, verhalen en kleurrijke impressies, verkent ze nu Zeeuws-Vlaanderen. De tekening is de
aanleiding, de verhalen zijn soms hartverwarmend, waardevol, verbazingwekkend
of emotioneel.
Volgens Agnes: “Dit is één van de mooiste manieren om mensen te
leren kennen: hun dorp, hun geschiedenis, hun leven.”
In de ScheldeXpress zullen regelmatig illustraties met het verhaal
verschijnen.
nummer 10 (15 maart)
Waar ben ik: bij
de kerk in Sint Kruis
Wat zie ik: een houten beeld met
een scheur in het hoofd*
“Nog léven, da’s beter
dan een standbeeld!”
Het is zo’n miezerdag waarop de rubbers van de ruitenwissers
langzaam heen en weer glijden en grijze strepen op de voorruit achterlaten.
Niet de meest inspirerende zondag om Zeeuws-Vlaanderen te verkennen. Ik besluit
het klassieke pijltje op de kaart te werpen. En zowel linksom als rechtsom kun
je in Sint Kruis terechtkomen… De variant in België ligt vlak over de grens,
bij Brugge. De Nederlandse net aan de andere van de streep. Beide Sinten hebben
een rijke geschiedenis; die van Vlaams Sint Kruis begint op papier al in 1089.
De Nederlandse analen startten aan het eind van de 12e eeuw.
Bij de markante Peperbusse
sta ik oog in oog met een houten beeld. Het lijkt alsof de Brazilianen
Paaseiland hebben aangevallen met een groot hakbijl. De waarheid is anders,
lees ik op het begeleidende bord. Op zoek naar meer waarheden, in dit kleine
dorpje. Op zoek naar leven, mensen en beweging beland ik in Café Zeelandia.
“Als je zo komt
binnenvallen, is ’t altijd moeilijk opstaan, hé?” zijn de welkomstwoorden
van de biljartende mannen. Ik probeer een praatje; wat men van het houten beeld
vindt, wie mij er iets over kan vertellen… Greetje, de eigenaresse van de
dorpskroeg komt naast me zitten en zegt met een geheimzinnige blik: “Hoe meer je weet, hoe meer je moet
verantwoorden.” Dat is tenminste duidelijke taal. Op de schouw zie ik de
drie bekende aapjes, met respectievelijk hun handen op hun oren, voor hun ogen
en op hun mond. Greetje kijkt me even schuin aan en voegt toe: “Ik hoor hier nooit niks…”
Als ik wat vertrouwen heb gewonnen, komen er heus verhalen
over het beeld: het is de in Sint Kruis geboren pater Gerard Paridaen die in de
Braziliaanse regenwouden missiewerk deed. Voormalig pastoor van Breskens Omer
Gieliet maakte het, nadat Paridaen overleed. Als eerbetoon. “Nog léven, da’s beter dan een standbeeld”, voegt
Greetje er aan toe. Ja, nu willen de biljarters
ineens wel praten. Ook over andere dingen.
Maar zoals ik juist leerde: : “Hoe meer je weet, hoe meer je moet verantwoorden.” Dus zoals ik
plechtig heb beloofd, houd ik de gesprekken voor me.
(*overigens
luidt de eerste regel van de tekst achterop het beeld van Pater Paridaen: “Ik ben verscheurd”)
__________________________________________________________________
nummer 14 (17 april)
Waar ben ik: in
de buurt van Terhole
wat zie ik: toch een klein
ongelukje…
“Dan moet u de politie
bellen…”
Een flinke worp en de pijl op de kaart van Zeeuws-Vlaanderen
prikt ergens in het oosten. Ik heb geen idee wat me in Terhole te wachten
staat. Achteraf zal blijken dat ik in een verkeerd gemonteerd TV-programma ben
terechtgekomen: een kruising tussen Rijdende Rechter, Wegmisbruikers en Boer
zoekt vrouw.
Ik bereid me niet voor. Ik weet ongeveer welke richting ik
moet nemen, en hoe mooi is het om over slingerdijkjes en polderweggetjes
Terhole in de verte zien liggen. Ik geniet van het ritme van de metershoge
populierenrijen die met een liniaal zijn geplant. Maar probeer er dan maar te
komen… Een vrachtwagen, tractor, ambulancebus, nog een vrachtwagen en een
politieauto blokkeren de weg. En niet te vergeten: een elektrische fiets: deze
staat midden op de Langendamsedijk. Het lijkt vrij simpel: als ik die fiets ietsje
opzij zet, zou ik er met mijn auto langs kunnen. Op weg naar Terhole. Maar de
ambulancebroeder is resoluut: ik kan terugrijden. Volgens de tractorman in
overall is het niet ernstig: een fietser reed tegen een uitstekend stuk van de
vrachtwagen. En nu wordt iedereen door de politie verhoord.
Dus benader ik Terhole via een andere weg. En voordat ik er weer uit ben,
kom ik een aardige man tegen. “Het is een
dertig-kilometerweg geworden, kijk!” Hij wijst naar de inhammetjes en
perkjes op de Hulsterweg. Vroeger was het een drukke doorgangsroute. Toen het
veer Kruiningen-Perkpolder nog voer. Sinds de rondweg is aangelegd, zou dit
stukje Terhole een soort woonerf moeten worden, ver van de verkeersdrukte en
ongevallen, 30 kilometer. “Er zijn hier
wat ongelukken geweest…“ Hij wijst de andere kant op: daar reed een auto
een huis naar binnen. Plotseling verschijnt een vrouw. Ze vraagt wie ik ben
omdat ze een klacht over haar buurman wil indienen. Nee, ik ben niet van de
gemeente. Ik ben slechts een passant die vanwege de maximumsnelheid van 30 km
iets van Terhole ziet. De man antwoordt: “Dan
moet u de politie bellen”. Ik zeg niks; die politie staat verderop een
overall te ondervragen.
De aardige man wijst mij op een mooi groot huis een de andere kant van het
dorp. Hij zegt: “Da’s misschien ook leuk
om te tekenen,” ietwat gegeneerd en de boze vrouw negerend.
Het mooie huis blijkt de oude veearts-woning en ik tref op de stoep
Charles. Hij is ook in overall, maar uitgerust met een gifspuit. Alsof de
wereld buiten Terhole stilstaat, pakt hij minutieus alle onkruidjes tussen de
tegels aan. Hij vertelt dat hij al negentig is. En al zestig jaar in dit huis
woont. Ja, het is erg rustig in Terhole. Op dinsdag is de slager dicht. “En verder is d’r hier niet zoveel te doen,
he.” voegt hij toe. Ik zeg niks. Ondanks dat de rust in Terhole al jaren is
teruggekeerd, valt er hier toch heel wat te beleven!
_________________________________________________________