TEKENEN, WAT MOET JE ER MEE.

TEKENEN, WAT MOET JE ER MEE…

EN WAT HEB JE ER AAN

Na mijn middelbare schooltijd heb ik geregeld  nog contact gehad met mijn tekenleraar. Hij was het; hij was degene die mij –met weinig woorden- overtuigde dat ik naar de kunstacademie moest. Zo’n 15 jaar geleden spraken we elkaar weer. “Je hebt me ver, ver ingehaald” zei hij. Deze uitspraak voelde mooier en oprechter dan het grootste compliment. Het feit dat hij me dit kon zeggen, was voor hém het grootste compliment, als leraar aan een leerling. Voldoening. Hier deed hij het voor.

Ik was 16 en één van de zes  leerlingen van de legendarische eerste lichting Fivelcollege Delfzijl met tekenen in het eindexamenpakket. Mijn tekenleraar had er lang voor gestreden. En uiteindelijk werd het dit klasje van 6. Het meest kostbare klasje, maar destijds werden scholen daar nog niet op afgerekend. Hongerig zat ik vooraan. Deze strenge en ontoegankelijke tekenleraar kende ik vanaf de brugklas, maar dit was anders. Nu was hij anders. Hij nam ons serieus en hij wilde ons kennis laten maken met meer dan we misschien aankonden. Het woord privilege kende ik toen nog niet. Maar het gaf zo’n bijzonder gevoel dat hij zijn reisschetsen liet zien. Prachtige pentekeningen met de mooiste arceringen en contrasten.

De reden van deze melancholie: ik ben er weer ingetrapt. Ik heb me laten verleiden. Ik had het afgezworen, dat onderwijs. Finito. Afgezworen als gevolg van afgezworven; teveel van de wereld gezien, te kritisch geworden.

In mijn academietijd, op kamers, maakte ik kennis met medestudenten die ’s weekends thuis niet meer welkom waren. Ouders met een stellige mening: “Tekenen, wat heb je daar nu aan.” Als hun zoon of dochter zo nodig geen vak wilden leren… Ik treinde trots iedere vrijdagavond naar de familie in Noord-Groningen met mijn zware tekenmap. Om iedereen te laten zien wat ik de afgelopen week allemaal had gemaakt. Dat ze meestal niet begrepen waar ik nu mee bezig was, stelde me gerust. Ik  begreep het soms zelf ook niet. Maar omdat de academie een opleiding was, was het goed. Er waren leraren. En die waren er om je iets te leren, om op je te letten, voor je te zorgen. En er was thuis niemand die zei: “Tekenen, wat moet je er mee?”

De afgelopen decennia heb ik ervaren wat ik met tekenen moet. Wat ik er mee kan, wat ik er mee mag. Wat het met me doet, maar vooral met anderen. Hoe fijn dat een tekening een schakel tussen nu en vroeger kan zijn. Of een manier om dichterbij anderen te komen.

En ja, ik ben er weer ingetrapt. En ik geniet van de verleiding. Ik ben twee keer per week weer op het niveau van mijn gerespecteerde tekenleraar. Ik geef lessen op een middelbare school. Een eventuele hongerigheid bij leerlingen is veranderd in onverschilligheid. Ze vergeten hun schetsboeken, flikkeren hun verfdoosje op de vloer. Leveren de tekenpen in zonder dop.

Maar wat een privilege: je bent 13, 14 jaar. Je mag 4 lesuren per week binnen schooltijd tekenlessen volgen! Mijn taak: geen valkuil. Ik mag ze voeden met mijn kennis omtrent perspectief, compositie, verhoudingen... en ik zal ze inspireren met mijn reisschetsen. Mijn tekeningetjes van ver weg en mijn tekeningetjes van Vlissingen, hun stad. Vol kleur, verhaal, contrasten.

Als ik over 30 jaar een keer een Youri of Gina tegenkom (ze zullen dan ongetwijfeld gelukkig zijn in een hele andere branche) kan ik zeggen dat ik destijds verliefd ben geworden op een van hun mooie schetsboektekeningetjes die ze tijdens mijn lessen maakten.

Dit is wat je met tekenen moet. En wat het met me doet.

(veel dank aan Ben Schasfoort, mijn tekenleraar. Hij is inmiddels oud en geëmigreerd. Ik voeg ongevraagd –ik weet zeker dat hij het goed vindt- een van zijn tekeningen bij, in de sfeer van.  Maar ook veel dank aan Scheldemond College Vlissingen, een school die de leerlingen de gelegenheid geeft om binnen het lesrooster te ontdekken wat je met tekenen moet. En kan. En mag.

Onderschrift  tekening van Ben Schasfoort: "Werf Niestern Sander met leerlingen"
We zijn destijds met ons klasje van zes o.l.v. Ben Schasfoort naar de scheepswerf geweest om te schetsen. Deze moesten we op school in de komende weken uitwerkentot een ets en een linoleum-3-kleurendruk. Ik weet nog dat ik er niet veel aan vond. Ik had niks met boten. En dat gedoe met etsen  was knap ingewikkeld...