HOF

Het verhaal bij de tekening van vandaag: 

waar ben ik: Zeemanserve

wat zie ik:  een klein, monumentaal hofje. Authentiek, temidden van nieuwbouw.

Zaterdag 19 november 2016

-langs bij Willem-

“Geachte bezoeker, welkom in ons hofje, een oase van stilte en rust. Maar respecteer onze privacy a.u.b.”

Het waait, het is koud, maar de zon schijnt. Iedereen heeft frisse moed. Het draaiorgel in de Walstraat speelt de zak van Sinterklaas. Boodschappen worden naar fietstassen verplaatst. Maar even achter de winkelstraat is de sfeer van een geheel andere orde. Hofjes staan bekend om hun stilte en rust en als ergens het begrip ’sereen’ van toepassing is, dan is het hier.

Ik was nog niet in het Cornelia Quackshofje geweest. Het kwam deze week een keer ter sprake bij een Vlissinger. Toen ik erover doorvroeg, kon ik het lokaliseren. Hoe mooi kleuren alle groenen in het blauwe ochtendlicht als ik door het poortje naar binnen sluip. Een grote binnentuin met een rijke scharkering aan tinten, structuren. Hier bloeien zelfs de laatste rozen.

Tegenwoordig heet het Zeemanserve en het werd gebouwd in 1643. Oorspronkelijk waren het 23 kleine huisjes en de groene binnentuin was het gezamenlijke bleekveld. Huisvesting voor de armen, de weduwen van de vissers en zeelieden. Ondanks dat het in de loop der eeuwen heel wat te verduren heeft gehad, staat het hofje er nog steeds. Nu als rijksmonument. Ik loop voorzichtig rond en een vrouw in een rode jas verlaat juist een van de miniatuurhuisjes. Ze groet me vriendelijk.

“Nee, dan moet je toch echt bij mijn vrouw zijn, hoor.” Zegt Willem, “Ik ben niet zo’n prater.” Ondanks dat hij me binnenliet, lijkt het hem beter dat ik op een ander moment terugkom. Als zijn vrouw er is. Dat past echter niet in mijn project. Het is nu of nooit. Had ik speciaal dit huisje uitgekozen, omdat ik dacht dat die vriendelijke vrouw in de rode jas hier woont. En dat klopt, maar zoals gezegd: ze is er niet. Ik dram op een bescheiden manier door en als ik mijn tekeningen aan de zwijgende Willem heb laten zien, knikt hij. “Ok, ga dan maar even zitten.”

En natuurlijk heeft Willem best wat te vertellen. Ze wonen hier sinds 1999 en het was een hele bewuste keuze. Hij en Elly hebben iets met hofjes. Maar het ging destijds niet zonder slag of stoot. Hun huisje was jarenlang bewoond geweest door een man die nooit buiten kwam en alleen maar rookte. “Als ik de volgende dag terugkwam, lag het behang al weer op de grond.” Willem vertelt over de klusperikelen. De nicotine kreeg je ook niet onder de verf. De laatste tijd is er veel gerenoveerd. Volgens de richtlijnen van de monumentenzorg worden veel details in ‘oude staat’ gerestaureerd. Het huisje van Willem en Elly was oorspronkelijk twee. Eind zeventiger jaren werden de dan 22 huisjes verbouwd tot 13 iets minder kleine woningen. Willem en Elly wonen in het hoekhuis. Hij laat me zien waar oorspronkelijk de scheidingsmuur stond. Hoe klein kan een mens het hebben?

Willem legt uit dat je er wel tegen moet kunnen. “’s Zomers wordt het hofje vaak bezocht door groepen mensen, toeristen. Het plekje is opgenomen in verschillende wandelingen.” En ook is er sprake van een ander soort sociale binding. Je moet elkaars privacy respecteren, zoals bij de ingang de bezoekers wordt gevraagd.

Al met al heeft Willem me toch een hele hoop verteld. Hoezo geen prater! Als ik hem bedank en afscheid neem, geef ik hem een goede klop op zijn schouder. “Zie je nou wel, het viel best mee, he?” zeg ik.

Hij wil me nog even de authentieke voordeur laten zien en toont hoe de bovenkant los van de onderkant open kan. In gedachten zie ik een mooie zomeravond waarop in al die huisjes de bovendeurtjes geopend zijn en iedereen half over de rand hangt om wat nieuwtjes uit te wisselen.

Als ik het hofje verlaat, ben ik plotseling weer in die andere wereld. Weg serene rust. Het draaiorgel heeft ondertussen een ander plekje gevonden. Er wordt aan de deur geklopt. Hard geklopt, zacht geklopt. Mensen lopen met ingepakte dozen…  (...en rijdt dan maar stilletjes dit huisje voorbij)